Nakaz wypłaty wynagrodzenia małżonka do rąk współmałżonka – analiza art. 28 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

 Nakaz wypłaty wynagrodzenia małżonka do rąk współmałżonka – analiza art. 28 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

Art. 28 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: KRO) umożliwia sądowi – w określonych sytuacjach – ingerencję w sferę majątkową jednego z małżonków, polegającą na nakazaniu wypłaty jego wynagrodzenia lub innych należności bezpośrednio do rąk współmałżonka. Przepis ten ma charakter ochronny, skierowany na zapewnienie bieżącego utrzymania rodziny, gdy jeden z małżonków uchyla się od obowiązku jej wspierania finansowo.

Zgodnie z art. 28 KRO:
„§ 1. Jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka.

§ 2. Nakaz, o którym mowa w paragrafie poprzedzającym, zachowuje moc mimo ustania po jego wydaniu wspólnego pożycia małżonków. Sąd może jednak na wniosek każdego z małżonków nakaz ten zmienić albo uchylić.

Przepis ten ma charakter fakultatywny, a jego zastosowanie zależy od indywidualnych okoliczności sprawy. Istotne jest, że dotyczy wyłącznie dochodów zobowiązanego małżonka.

---

Przesłanki zastosowania art. 28 KRO

Dla wydania nakazu wypłaty wynagrodzenia do rąk drugiego małżonka muszą być spełnione dwie przesłanki:

1. Pozostawanie małżonków we wspólnym pożyciu – oznaczające istnienie więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej.
2. Niespełnianie przez małżonka obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny – obowiązek ten wynika z art. 27 KRO.

Podkreślić należy, że sam fakt wspólnego zamieszkiwania nie wystarcza, jeżeli brak jest faktycznego współżycia małżeńskiego (więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej) – w takiej bowiem sytuacji są już spełnione przesłanki do żądania rozwodu.

---

Zakres nakazu i problematyka językowa

W art. 28 § 1 KRO ustawodawca posłużył się partykułą „albo”, co w języku prawnym ma charakter rozłączny. Tymczasem praktyka i orzecznictwo (por. T. Sokołowski, Wynagrodzenie za pracę i inne zarobki małżonka, s. 233) wskazują na możliwość łącznego objęcia nakazem zarówno wynagrodzenia za pracę, jak i innych należności przypadających małżonkowi. Poprawna wykładnia uwzględnia zatem faktyczną możliwość łącznej wypłaty wynagrodzenia i innych dochodów.

---

Charakter i tryb postępowania

Postępowanie o nakaz wypłaty wynagrodzenia prowadzone jest w trybie nieprocesowym.

Postępowanie wszczęte przed rozwodem ulega zawieszeniu na czas trwania sprawy rozwodowej.

---

Wpływ separacji i ustania pożycia

Przepis art. 28 § 2 KRO przewiduje, że nakaz wypłaty zachowuje moc nawet po ustaniu wspólnego pożycia, lecz może zostać zmieniony lub uchylony przez sąd. Nie ma przy tym znaczenia, który z małżonków przyczynił się do ustania pożycia.

Orzeczenie separacji wyłącza możliwość zastosowania art. 28 KRO.

---

Wnioski

Art. 28 KRO stanowi ważny instrument ochrony rodziny, umożliwiając bezzwłoczne zasilenie budżetu domowego środkami, które powinny być do niego kierowane z mocy prawa i obowiązków małżeńskich. Przepis ten ma charakter wyjątkowy wobec ogólnej regulacji z art. 27 KRO, dlatego jego stosowanie wymaga spełnienia dodatkowych przesłanek. W szczególności chodzi o przypadki, gdy – pomimo wspólnego pożycia – jeden z małżonków unika obowiązku finansowego wsparcia rodziny.

Przy wykładni art. 28 KRO należy kierować się jego funkcją ochronną i zasadą dobra rodziny, przy jednoczesnym uwzględnieniu granic tej ingerencji – zwłaszcza w sytuacjach takich jak ustanie pożycia, separacja czy postępowanie upadłościowe.

Potrzebujesz wsparcia w sprawach rodzinnych?
Kancelaria Adwokacka LEXTA – Adwokat Grzegorz Sarzyński świadczy pomoc prawną na terenie całej Polski. Zapraszamy do kontaktu:

📍 Tarnobrzeg, ul. gen. Władysława Sikorskiego 2
📍 Nowa Dęba, ul. Długa 26
📞 880 990 002
🌐 www.lexta.pl