Co to jest wina w rozpadzie pożycia małżeńskiego? Jakie są kryteria oceny tej winy?

Czym jest wina w rozpadzie pożycia małżeńskiego?

Wina w rozpadzie pożycia małżeńskiego to pojęcie kluczowe dla prawa rodzinnego, zwłaszcza w kontekście rozwodu. Jej znaczenie różni się jednak od winy znanej z prawa karnego czy cywilnego, co wynika z odmiennych funkcji i konstrukcji tych gałęzi prawa. W praktyce rozwodowej wina oznacza negatywną ocenę zachowań jednego lub obojga małżonków, które przyczyniły się do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia.

Wina jako przesłanka rozwodu

Zgodnie z art. 56 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rozwód może zostać orzeczony, gdy nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Sąd może orzec rozwód z winy jednego małżonka, obojga lub bez orzekania o winie. Ocena winy odbywa się jednak nie w odniesieniu do jednego konkretnego czynu, lecz jako wynik analizy całego procesu dezintegracji związku.

Wina a prawo cywilne i karne

Choć w doktrynie pojawiały się postulaty utożsamienia winy rozwodowej z winą cywilną (np. w ramach odpowiedzialności deliktowej z art. 415 KC), nie sposób zastosować jednolitej definicji. W prawie cywilnym czy karnym chodzi zwykle o ocenę pojedynczego czynu. Tymczasem w prawie rodzinnym chodzi o długotrwały proces – splot wielu działań, zaniechań, reakcji obojga małżonków.

Charakter winy w prawie rodzinnym

Wina w rozkładzie pożycia ma charakter interdyscyplinarny, łącząc elementy moralne, prawne i społeczne. Sąd, analizując okoliczności rozkładu pożycia, bada przyczyny jego wystąpienia, rolę każdego z małżonków oraz ich wzajemne relacje. W tym kontekście możliwe są różne konfiguracje – winę może ponosić jeden z małżonków, oboje lub żaden z nich.

Wina jako ocena moralno-prawna

Pojęcie winy rozwodowej opiera się na indywidualnej i subiektywnej ocenie zachowania małżonków. Uwzględnia się przy tym takie czynniki jak wiek, osobowość, sytuacja życiowa i intencje. W większym stopniu niż w prawie cywilnym czy karnym, akcentowana jest tu funkcja prewencyjna i kompensacyjna – zapewnienie poczucia sprawiedliwości i zadośćuczynienia dla małżonka pokrzywdzonego. 

Pomoc prawna w sprawach o rozwód

Kancelaria Adwokacka LEXTA adwokata Grzegorza Sarzyńskiego specjalizuje się w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, w tym:

• postępowania o rozdzielność majątkową z datą wsteczną,

• sprawy rozwodowe (z orzekaniem o winie, bez orzekania o winie)

• reprezentacja w negocjacjach i przed sądem.

📍 Tarnobrzeg, ul. gen. Władysława Sikorskiego 2
📍 Nowa Dęba, ul. Długa 26
📧 grzegorz.sarzynski@adwokatura.pl
🌐 www.lexta.pl
📞 tel. 880 990 002