Rozwód z chorym małżonkiem – kiedy choroba jest przyczyną rozstania?
Decyzja o rozwodzie nigdy nie jest łatwa, a staje się jeszcze trudniejsza, gdy dotyczy małżeństwa, w którym jedno z małżonków jest poważnie chore. Prawo i zasady moralne nakładają na nas obowiązek wzajemnej pomocy, szczególnie w trudnych chwilach. Czy to oznacza, że choroba wyklucza możliwość uzyskania rozwodu? Poniżej wyjaśniam, jak sądy podchodzą do tej delikatnej kwestii.
Obowiązek wzajemnej pomocy w małżeństwie
Zgodnie z polskim Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym (art. 23), małżonkowie mają obowiązek wzajemnej pomocy. Wyrazem tej pomocy jest w szczególności wspierania się w chorobie. Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał, że choroba jednego z małżonków nie powinna prowadzić do rozpadu małżeństwa. Wręcz przeciwnie, stawia przed drugim małżonkiem jeszcze większe wymagania. Ma on dołożyć wszelkich starań, aby pomóc choremu partnerowi.
Co jednak, gdy ciężka choroba, szczególnie długotrwała lub psychiczna, sprawia, że wspólne życie staje się niemożliwe? Co jeśli małżonek zdrowy z czasem nie wytrzymuje tej życiowej próby?
Kiedy choroba może być przyczyną rozwodu?
Sądy uznają, że choroba w zasadzie nie może być podstawą do rozwodu, chyba że prowadzi do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Dzieje się tak, gdy choroba:
- uniemożliwia lub w znacznym stopniu utrudnia wypełnianie obowiązków małżeńskich,
- powoduje tak poważne skutki, że dalsze trwanie w małżeństwie byłoby dla drugiego małżonka wyjątkowo trudne i nieuzasadnione.
Rozwód a choroba psychiczna
Sytuacja jest jeszcze bardziej skomplikowana w przypadku choroby psychicznej. Sąd musi dokładnie zbadać stan zdrowia chorego, ponieważ nie każde zaburzenie psychiczne jest przyczyną rozwodu. Może nią być jedynie choroba, która uniemożliwia normalne pożycie małżeńskie.
Warto wiedzieć, że jeśli choroba psychiczna stała się powodem rozpadu małżeństwa, a została celowo zatajona przed ślubem, sąd może orzec o winie chorego małżonka za rozkład pożycia. Tak orzekł np. SN z 29.2.1952 r., C 690/51.
Wina w rozwodzie a choroba
Czy można uznać, że chory małżonek ponosi winę za rozpad związku? Z reguły nie, ponieważ choroba jest niezawiniona. Jednak są pewne wyjątki:
- Choroba weneryczna: Zakażenie chorobą weneryczną może być uznane za zawinione, jeśli doszło do niego z powodu celowego działania lub niedbalstwa (np. współżycie w przekonaniu o wyleczeniu, które nie zostało potwierdzone przez lekarza).
- Choroba psychiczna a wina: Wina za rozpad pożycia może być przypisana choremu małżonkowi, jeśli jego zachowanie w okresach remisji choroby (gdy jest świadomy) przyczyniło się do rozpadu związku, np. poprzez odmawianie leczenia.
- Alkoholizm i narkomania: Uzależnienie od alkoholu lub narkotyków z reguły jest traktowane jako zawiniona przyczyna rozwodu. Są to stany, w które osoba wprowadza się sama, a które prowadzą do trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawach rodzinnych?
Rozwód, szczególnie w tak delikatnej sytuacji jak choroba małżonka, wymaga fachowego wsparcia prawnego. Doświadczony adwokat pomoże Ci przejść przez skomplikowane procedury sądowe, wyjaśni zawiłości prawa i zadba o Twoje interesy.
LEXTA Kancelaria Adwokacka w Tarnobrzegu – Adwokat Grzegorz Sarzyński udziela pomocy prawnej w sprawach rodzinnych, w tym w sprawach o rozwód, alimenty, kontakty, władzę rodzicielską itp.
- Siedziba: Tarnobrzeg, ul. Sikorskiego 2
- Filia: Nowa Dęba, ul. Długa 26
- Tel.: 880 990 002
- E-mail: grzegorz.sarzynski@adwokatura.pl
- www.lexta.pl
